اغلب رانندگان قبل از هربار سوار شدن یا به صورت دورهای به وضعیت سیستمها و بخشهای مختلفی از خودرو، مانند روغن موتور، وضعیت باتری، لنت ترمز و… توجه میکنند. اما تعداد کمی از آنها هستند که به بالانس چرخ خودرو اهمیت میدهند. شاید حتی برخی از آنها ندانند که بالانس چرخ خودرو دقیقا یعنی چه؟ اما اگر یک راننده حرفهای باشید، میدانید که بالانس یا تنظیم تعادل چرخها یکی از مهمترین الزاماتی است که باید هنگام رانندگی از کیفیت مطلوبش مطمئن باشید. زیرا نبود این ویژگی ممکن است که باعث خرابی خودرو، خسارات مالی و حتی جانی شود.
در این مقاله از علی پارت میخواهیم برای شما از اهمیت بالانس چرخ خودرو صحبت کنیم. پس از اینکه دانستیم تنظیم تعادل چرخها یعنی چه، سراغ نشانههای بالانس نبودن چرخها و علائم و عوارض این مساله خواهیم رفت. پس با ما همراه باشید.
بالانس چرخ خودرو چیست؟
منظور از بالانس چرخ خودرو (به زبان انگلیسی: Wheel Balancing) این است که هر چهار چرخ خودرو با همدیگر از نظر طول و عرض و ارتفاع در یک محور باشند و به قولی همراستای همدیگر بسته شده باشند. مزیت این کار این است که باعث میشود تا وزن خودرو به صورت یکسان بر روی چهار چرخ خودرو توزیع شود. و طبعا میدانید که توزیع مساوی وزن بدنه و اجزای خودرو بر روی چرخها مزایای زیادی به همراه خواهد داشت.
این کار هم باعث بهبود سواری خودرو میشود، هم کیفیت و راحتی بیشتری از سواری به سرنشینان خواهد داد و هم تعادل دینامیکی خودرو را بالاتر خواهد برد.
اما اگر دنبال تعریف علمی بالانس چرخ خودرو هستید، بیایید تا سراغ سایت معتبر lesschwab برویم. به نقل از این سایت، بالانس تایر یک جور تنظیم برای مجموعه چرخهای خودرو محسوب میشود. این تنظیم تعادل باعث خواهد شد که اطمینان پیدا کنید وزن خودرو به صورت مساوی در کل دور تایر و چرخ توزیع شده است.
بالانس نبودن چرخ خودرو چگونه است؟
بالانس نبودن چرخ خودرو به دو دسته چرخهای جلو و چرخهای عقب تقسیمبندی میشود. اگر چرخهای جلویی شما با همدیگر بالانس نباشند، معمولا در سرعتی حدود 90 کیلومتر بر ساعت لرزش را کل خودرو احساس خواهید کرد. اما بالانس نبودن چرخهای عقب کمی نهفتهتر است. به این معنا که علائم آن را در لرزش سرعت حدود 120 کیلومتر بر ساعت درک خواهید کرد.
به طور کلی بالانس نبودن چرخها با همدیگر باعث میشود تا وزن به صورت متعادل تقسیم نشود. پس طبیعی است که به یکی از چرخها فشار بیشتری وارد شده و سایش لاستیکهای خودرو به صورت مساوی شکل نخواهد گرفت.
تراز چرخ خودرو چیست؟
یک اشتباه کاملا متداول این است که بسیاری تصور میکنند تراز چرخ خودرو همان بالانس چرخ خودرو است. درحالی که این دو مساله کاملا با همدیگر تفاوت دارند. البته بایستی به رانندگان معمولی حق داد. زیرا شباهت اسمی این دو کار باعث این مساله میشود.
اما تراز چرخ خودرو چیست؟ به زبان ساده، به تنظیم زوایای چرخهای خودرو، تراز چرخ خودرو میگوییم. درحالی که بالانس چرخ خودرو برای جلوگیری از لرزش خودرو است، تراز چرخ خودرو برای بالا بردن عمر لاستیک و حرکت بیشتر در مسیری صاف است.
حالا اگر هنوز برایتان واضح نیست، بیایید تا سراغ تعریف سایت معتبر firestonecompleteautocare از این مساله برویم. به نقل از این سایت، تراز تایرها یعنی همان تنظیم سیستم تعلیقی خودرو! و منظور از سیستم تعلیقی خودرو هم سیستمی است که یک وسیله نقلیه را به چرخهای آن متصل کرده است. کار تراز بیشتر این است که از انحراف خودروی شما به چپ یا راست جلوگیری کند.
مزایای بالانس چرخ خودرو
حالا که با بالانس چرخ خودرو و کلیت آن آشنا شدید، در ادامه به این میپردازیم که اهمیت این کار در چیست؟ به طور کلی متخصصین خودرو از موارد زیر به عنوان مزایای تنظیم تعادل خودرو نام میبرند:
- پایین آمدن میزان لرزش خودرو
- کنترلپذیری بالاتر خودرو برای راننده
- کم شدن میزان فرسایش لاستیکهای خودرو
- بالا رفتن راندمان سیستم ترمزگیری ماشین
- بالا رفتن مدت زمان عمر لاستیکها
- بهبود عملکرد سیستم فرمان
- پایین آمدن میزان نیروی وارده خارجی به خودرو (مثلا اصطکاک)
- بهبود عمر قطعات داخلی خودرو
نشانههای بالانس نبودن چرخهای خودرو چیست؟
در بالا به صورت ضمنی گفتیم که بالانس نبودن چرخ خودرو را میشود از روی لرزش خودرو در سرعت 90 الی 120 کیلومتر بر ساعت فهمید. اما پیدا کردن مشکل بالانس چرخ خودرو از روی این نشانه کمی سخت است. اولا که ممکن است شما مدتها در اتوبان یا بزرگراه رانندگی نکنید و اصلا خودرو را در این سرعتها نبینید که بتوانید تشخیص دهید. ثانیا خودرو ممکن است به دلایل دیگری هم دچار لرزش شود. (ما قبلا در مقالهای مجزا دلایل لرزش خودرو را برایتان مرور کردهایم.) پس به نشانههای دیگری هم برای تشخیص مشکل بالانس نبودن تایرها نیاز خواهیم داشت. این نشانهها عبارت است از:
- لرزش فرمان خودرو
- فرسوده شدن سریع قطعات داخلی ماشین
- ساییدگی سریع لاستیکهای خودرو
- بالا رفتن میزان مصرف سوخت خودرو
- عملکرد بد سیستم ترمزگیری
حالا در ادامه به تک تک این نشانهها به علاوه پیامدهای بالانس نبودن چرخ خودرو خواهیم پرداخت.
یک: لرزش فرمان خودرو
اولین و یکی از راحتترین نشانهها برای درک مشکل بالانس چرخ خودرو، توجه به لرزش بیدلیل فرمان در دست شماست. درنظر داشته باشید که این مشکل را به صورت شیبدار در بالا بردن سرعت خودرو هنگام رانندگی احساس خواهید کرد. پس برای تشخیص این نشانه، میتوانید یک مسیر مستقیم که نیاز به شتاب گرفتن دارد را امتحان کنید.
البته که درصورت بیتوجهی شما، این لرزش در ادامه با فرسودگی چرخها ادامهدار شده و به کل کابین و صندلیها نیز منتقل خواهد شد. اما طبعا اگر همیشه گوشهچشمی به لرزش یا ثبات فرمان خودرو داشته باشید، هیچوقت کار به آنجا نخواهد کشید و همیشه در دم دوایش میکنید!
دو: فرسوده شدن سریع قطعات داخلی ماشین
یکی دیگر از راههایی که میتواند یک نشانه برای بالانس نبودن چرخهای خودرو باشد، فرسوده شدن سریع قطعات داخلی ماشین شماست. آیا زود به زود نیاز پیدا میکنید که قطعات داخلی را تعویض کنید؟ در این صورت ممکن است که مشکل نبود بالانس چرخ خودرو را داشته باشید. پس حتما سراغ چک کردن این مورد بروید.
علاوه بر قطعات داخلی، موارد واضحتری مانند مشکل زود به زود سیستم تعلیق، فنربندی ماشین و خرابی جلوبندی هم میتواند هشداری برای این عدم بالانس باشند. در هرصورت اگر به چنین مشکلی در سطح وسیع برخورد کردید، برای تامین عمده بهترین قطعات خودرویی میتوانید به عمدهفروشی لوازم یدکی علی پارت ایرانیان اعتماد کنید. (مقاله مرتبط: تشخیص لوازم یدکی اصل از تقلبی)
سه: ساییدگی سریع لاستیکهای خودرو
همانطور که در ابتدای مقاله هم تا حدودی اشاره کردیم، اولین و سریعترین رد پایی که از بالانس نبودن چرخ خودرو به جای میماند، فرسودگی لاستیک است. خصوصا دو نشانه واضح، یعنی فرسودگی سریع لاستیکها و فرسودگی نامساوی دو لاستیک با همدیگر، یعنی که خودروی شما مشکل بالانس نبودن چرخ خودرو را داراست. خوبی نشانه حاضر این است که برای تشخیصش کافی است صرفا هر ازگاهی حتی در حالت پارک، خم شوید و دور و بر لاستیکهایتان را چک کنید. (مقاله مرتبط: 11 علت ترکیدن لاستیک ماشین + خطرات و راههای جلوگیری از آن)
چهار: بالا رفتن مصرف سوخت خودرو
این هم یکی دیگر از نشانههایی است که تشخیصش خیلی راحت است. آیا همان مسیرهایی که در گذشته میپیمودید را میروید، اما زودتر از گذشته باک خودروی شما خالی میشود و باید به پمپ بنزین بروید؟ پس در این صورت ممکن است که مشکل بالانس چرخ خودرو داشته باشید.
این یکی از بدترین مشکلات بالانس نبودن چرخ خودرو است. زیرا با شتاب بیشتری از نظر اقتصادی به ضرر شما میشود و جدای آن از نظر اخلاقی نیز باید پیگیریاش کنید. زیرا سوخت بیخودی بنزین به محیط زیست ضربه وارد خواهد کرد.
پنج: عملکرد بد سیستم ترمزگیری
وقتی که چرخهای خودرو در وضعیت متعادلی قرار نداشته باشند، ترمزها برای متوقف کردن خودرو به نیروی بیشتری احتیاج پیدا خواهند کرد. بنابراین با فشار معمولی که به ترمز میآورید، ممکن است ترمز دیرتر یا ضعیفتر کار کند. این نکته نیز یکی از نشانههای واضح مشکل بالانس خودرو محسوب میشود. بدی این نشانه نسبت به سایر نشانهها این است که ممکن است خطرات ایمنی و جانی برای خودرو و سرنشینان به همراه بیاورد. پس حتما آن را جدی بگیرید.
انواع بالانس چرخ خودرو
حالا شاید برایتان سوال پیش بیاید که چطور میشود بالانس چرخ خودرو را رفع و رجوع کرد. قبل از این مساله، بگذارید یادآور شویم که شما باید حتی اگر هیچ نشانهای هم ندیدید، بعد از 10 هزار کیلومتر پیمایش مسیر با خودرو و یا نهایتا شش ماه سواری کردن، برای تست بالانس چرخها اقدام کنید. اما اگر نشانههای بخشهای بالا را دیدید، باید زودتر از اینها هم اقدام کنید.
و حالا درمورد انواع بالانس چرخ خودرو، باید گفت که دو نوع کلی برای رفع مشکل بالانس چرخ خودرو وجود دارد. یکی روش استاتیکی (در سکونت) و یکی روش دینامیکی (در حرکت).
روش استاتیکی یعنی اینکه دو چرخ یک محور شما را روی محور افقی قابل گردش قرار میدهند. حالا چرخی که بیشتر وزن تحمل کرده باشد، سنگینتر شده و پایینتر میرود. بنابراین از قطعات سربی برای جایگذاری در چرخ سبکتر استفاده میکنند تا تعادل برقرار شود.
روش دینامیکی اما متفاوتتر و کمی پیچیدهتر است. مهمترین مزیت این روش نسبت به روش استاتیکی این است که همزمان میشود مشکلات بالانس در محور عمودی را نیز برطرف نمود.
چگونگی انجام بالانس چرخ خودرو
و اما آخرین نکتهای که راجع به بالانس چرخ خودرو بررسی کنیم، این است که تنظیم تعادل چرخهای خودرو در عمل چگونه انجام میشود؟ باز هم با دو روش کلی روبرو هستیم: یکی تنظیم درجا و دیگری بالانس جدا.
- بالانس جدا به این صورت است که تنها چرخ مشکل دار را بیرون آورده و درون دستگاه هوشمند قرار میدهند. این دستگاه به صورت اتوماتیک عیب چرخ را برطرف میسازد.
- بالانس درجا اما به این صورت است که همزمان جلوبندی و چرخ را یکجا بالانس میکند. بنابراین برای خودرویی که همزمان مشکل دیسک و صفحه یا پلوس (مقاله مرتبط: 13 علت خرابی پلوس) داشته باشد ضروری به نظر میرسد.
جمعبندی
امیدواریم که این مقاله برای درک اهمیت بالانس چرخ خودرو به کار شما آمده باشد. این مساله را جدی گرفته و اصلا شوخی فرض نکنید. البته راهکارهایی برای نیفتادن به دام مشکل بالانس چرخ خودرو نیز وجود دارد که به طور ضمنی در مقاله عنوانشان کردیم. اما اگر هرکدام از نشانههای بالا را احساس میکنید، سریعا برای رفع آنها اقدام کنید تا مبادا دچار مشکلات شدیدتر، از جمله مشکل خسارت مالی یا جانی شوید.
ضمنا ما در عمده فروشی لوازم یدکی خودرو علی پارت ایرانیان، منتظر همکاری با تمام مراکز خرد و بزرگ لوازم یدکی در اهواز هستیم. بنابراین اگر سفارش عمدهای در حوزه پخش عمده لوازم یدکی در اهواز یا خرید عمده لوازم یدکی اهواز دارید، با تضمین بهترین کیفیت و قیمت مناسب به ما اعتماد کنید.
سوالات متداول
- چه زمانی باید از بالانس درجا استفاده کنیم؟
بستگی به خواست خودتان دارد. اما متخصصین پیشنهاد میکنند که همیشه در هنگام نصب لاستیک جدید، جابجایی چرخها (با همدیگر) و یا پنچرگیری و تعمیر لاستیک، بالانس درجا را انجام دهید. - بالانس درجا بهتر است یا بالانس جدا؟
معمولا بالانس درجا کافی به نظر میرسد. اما اگر وسواس بیشتری دارید، یا اینکه بعد از یک دور بالانس درجا هنوز نشانهها باقی ماندهاند، پیشنهاد میشود از بالانس جدا برای تک تک چرخهای خودرویتان استفاده کنید. - چطور عدم بالانس چرخ خودرو را به تعویق بیندازیم؟
اگر نشانهای احساس نکردهاید، یکی از سادهترین راهها این است که پس از پیمایش میزانی مسیر، هرازگاهی چرخها را جدا کرده و به صورت ضربدری با همدیگر تعویضشان کنید و ببندید. البته دقت داشته باشید که این راهکار، جایگزینی همیشگی نخواهد بود. پس حتما بعد از عبور از 10 هزار کیلومتر یا 6 ماه رانندگی برای تست بالانس چرخ خودرو اقدام کنید.
نظرتان را بگذارید
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *